Z dezinformacją spotkał się już prawie każdy. Z tego artykułu dowiesz się przede wszystkim w jaki sposób dezinformacja działa, jakie są jej rodzaje oraz jak się przed nią chronić. Dezinformacja tak jak inne działania ma swój cel – zazwyczaj polega on na szerzeniu określonej opinii na temat danych wydarzeń, zjawisk ludzi. Wpływa ona przede wszystkim na ludzkie emocje, a aby się na nią uodpornić potrzebujesz przede wszystkim:
- świadomości
- wiedzy i edukacji
- krytycznego podejścia do serwowanych treści
Najważniejsze nawyki bezpieczeństwa informacyjnego
Umiejętność zauważenia manipulacji lub fałszu to umiejętność jak każda inna. Najważniejsze nawyki, bezpieczeństwa informacyjnego w sieci, które warto rozwijać to przede wszystkim:
- krytyczne myślenie – nad każdą informacją znalezioną w sieci warto się zastanowić. Jeśli sama treść wydaje się dość nieprawdopodobna, podejdź do niej krytycznie
- sprawdzanie źródeł – źródło informacji jest tak samo ważne jak jej treść. Jeśli natkniesz się na jakąś ważną informację w internecie, warto ją potwierdzić w różnych wiarygodnych źródłach
- brak pośpiechu – pośpiech jest złym doradcą. Jeśli nie masz pewności co do informacji, którą właśnie przeczytałeś, nie powielaj jej. Poczekaj także, aż wiarygodne źródła taką informację potwierdzą.
- szukaj i pytaj – Sprawdzaj wiarygodność informacji bazując na różnych źródłach. Przeglądaj dane, jeśli oczywiście potrafisz je samodzielnie zinterpretować
- bierz pod uwagę własne emocje – Jeśli czytając jakąś informację, Twoje emocje biorą górę, warto poskromić emocje. Są one złym doradcą. Podchodź do nowych informacji chłodno i krytycznie
W jaki sposób rozpoznać np fake newsa? Jeśli treść znaleziona w internecie wzbudza twoje podejrzenie, warto w pierwszej kolejności sprawdzić źródło informacji skąd dany news pochodzi. Zapoznaj się z całą treścią, a nie tylko z nagłówkiem. Sprawdź, czy autorzy informacji są wg. ciebie wiarygodni, sprawdź także datę publikacji. W dalszej kolejności sprawdź, czy inne wiarygodne źródła potwierdzają wyszukaną treść oraz czy treść nie jest żartem. Przeanalizuj własne emocje i przekonania co do przeczytanej treści.
Rodzaje dezinformacji, mechanizmy, narzędzia
W pierwszej kolejności warto rozróżnić dwa podobne do siebie zjawiska. Jednym z nich jest dezinformacja, drugim natomiast misinformacja. Jeśli chodzi o misinformację, to jest to generowanie i powielanie nieprawdziwych informacji, bez świadomości tego faktu. W przypadku dezinformacji, osoba rozpowszechniająca daną treść robi to świadomie i celowo.
Warto też wspomnieć o najczęstszych mechanizmach i rodzajach dezinformacji. Są nimi np:
- Fake newsy
- Manipulacja treścią informacji
- Fikcyjne portale rozprzestrzeniające manipulujące informacje
- Tworzenie reakcji w sieci (np kupno like’ów)
- Podszywanie się pod inne osoby lub podmioty oraz tworzenie fikcyjnych osób
- Deep fake
Celem tych akcji jest zawsze wprowadzenie odbiorcy informacji w błąd, przez co może on podjąć np błędne decyzje, wytworzyć określony pogląd lub podjąć w oparciu o te informacje inne działania.
Odporność na dezinformację
W jaki sposób wyrobić sobie odporność na dezinformację? Jest na to kilka sprawdzonych sposobów godnych polecenia. Spróbujmy jednak określić co oznacza odporność na dezinformację, a co możemy nazwać podatnością. Jakie główne cechy charakteryzują te odmienne postawy?
Odporność na dezinformację wiąże się z:
- krytycznym myśleniem, analitycznym myśleniem
- potrzebą oparcia opinii na dowodach lub faktach
- otwartością intelektualną
- znajomość mechanizmów dezinformacyjnych
Podatność na dezinformację:
- dogmatyzmem
- wiarą w zjawiska oparte na rzeczach niemożliwych (np iluzji)
- fundamentalizmem
Jak widać dezinformacja jest bardzo złożonym zjawiskiem. Może mieć różne oblicza, rodzaje i przyjmować różne postaci. By czuć się bezpiecznym w sieci warto te zjawisko znać i wiedzieć jak sobie z nim radzić. Więcej na temat zjawiska, jakim jest dezinformacja przeczytacie w załączonym linku.
